Federes is ons eerste ‘Bulungimeisje’: het eerste meisje dat we vanuit Bulungi gaan helpen. Federes is een meisje van tien jaar. Ze komt uit de Kagulu village in Kamuli district. Kamuli ligt ten noorden van Jinja in het koninkrijk van Busoga. Ze komt uit een ‘echt’ primitief village ver weg van de dichtstbijzijnde stad.
Ze sprak – toen we haar leerden kennen – dan ook nauwelijks Engels, maar alleen Lusoga.
Toen Federes zes jaar oud was is ze gaan voetballen met vriendjes en vriendinnetjes. Tijdens het voetballen heeft ze zich verstapt en ‘knakte’ haar been, zoals ze dat zelf vertelt. Ze is naar een plaatselijk ziekenhuis gebracht waar ze vertelden dat haar been niet gebroken was, maar de botten van positie waren veranderd. Een beetje masseren was genoeg om dit te verhelpen. Dit was (natuurlijk) niet helemaal het geval en uiteindelijk is haar onderbeen van binnenuit gaan ontsteken, gaan zwellen en kreeg ze blaren op haar onderbeen.
Stinken
Federes ging op dat moment naar school, maar doordat haar been ging stinken mocht ze hier niet meer heen. Federes en haar vader zijn uiteindelijk wel weer naar het plaatselijke ziekenhuis geweest. Daar werd aangegeven dat ze toch een operatie nodig had. In Uganda zijn dit soort operaties in principe gratis voor kinderen, maar moet je als ouders of voogd wel het verblijf in de kliniek en eten en drinken vergoeden. In het corrupte Uganda zijn die prijzen meestal belachelijk hoog. Federes’ vader had dan ook bij lange na niet genoeg geld om dit te bekostigen. Geen operatie dus. Wel hebben ze in de kliniek tot op het bot vlees van haar been verwijderd om de ontsteking enigszins tegen te gaan.
Operatie gepland
Uiteindelijk bleek ook dit niet de oplossing en is Federes bij een net nieuw geopende Non Government Organisatie terecht gekomen in haar district; geopend door een paar Mzungu’s zoals ze zelf vertelt. Daar konden ze niets meer doen aan haar been en adviseerden Federes naar een echt ziekenhuis in Jinja of Kampala te gaan. Na lang sparen was het geld voor transport naar Jinja bij elkaar gespaard en is Federes, met haar vader, naar Jinja gegaan. Hier is ze onderzocht door de artsen en werd een operatie gepland. Inmiddels was het geld van haar vader op en hij heeft haar – zonder toestemming van het ziekenhuis – meegenomen en is teruggegaan naar haar village.
Dat is in het kort de geschiedenis van Federes, maar al met al beslaat het een periode van drie jaar. Drie jaar met heel veel pijn en bovendien drie jaren waarin Federes niet naar school is geweest.
Amputatie
In april 2010 kwamen we – tijdens een van de ‘villagebezoekjes’ Federes en haar vader tegen. Na een aantal maanden is het gelukt om Federes weer naar Jinja te halen en is ze geopereerd. Inmiddels was de ontsteking zo ver gevorderd dat haar onderbeen moest worden geamputeerd.
Herstel
Ze is goed hersteld van die operatie en het leek erop dat er een prothese geregeld kon worden.
Renate vond CoRSU (Comprehensive Rehabilitation Services in Uganda); een non-profit en non-governmental organisatie, gericht op de behandeling van mensen met een lichamelijke beperking, met de focus op kinderen. CoRSU werkt onder andere samen met het Liliane Fonds.
Nieuwe operatie
Renate is met Federes naar CoRSU in Entebbe gegaan om te kijken of daar een prothese gemaakt kon worden. Het ziekenhuis zag er goed uit en de artsen lijken betrouwbaar. De echte chirurgen zijn zelfs ‘Mzungu dokters’, blanke artsen). Na het eerste onderzoek bleek al direct dat een prothese nog geen optie was. Het bot is weer gaan groeien, en rekt de huid uit (wat heel pijnlijk moet zijn, maar Federes klaagt niet). De arts laat wijselijk in het midden of dat aan de vorige operatie ligt of niet. Meestal is dat namelijk wel zo, maar kinderen tussen de acht en dertien jaar groeien snel, dus de kans dat bot weer gaat groeien is aanwezig.
Kortom: Federes moet een nieuwe operatie ondergaan om het aangegroeide stuk bot te verwijderen en het groeien hiervan te stoppen. Die operatie is inmiddels ook achter de rug en ook hiervan is Federes goed hersteld.
Prothese
Inmiddels heeft Federes haar prothese. Het leek er op dat ze die nog net zou krijgen voor Renate in 2011 naar Nederland kwam, maar dat is niet gelukt, omdat ze een kleine ontsteking op haar huis had. Een paar weken later kon het wel. Ze heeft rustig aan haar prothese kunnen wennen in Jinja, maar leerde er heel snel mee omgaan.
Engels
Sharon heeft de prothese met haar opgehaald en was buitengewoon trots: het Engels van Federes is er in de maanden dat ze bij Sharon woonde (en veel contact had met het jongste zusje van Sharon: Blessing, dat ongeveer even oud is, maar wel goed Engels spreekt) zó goed vooruit gegaan dat ze de arts in de kliniek probleemloos kon verstaan en antwoord geven.
School
Federes zit nu voor het eerst op school en geniet er met volle teugen. Ze heeft natuurlijk heel wat in te halen, maar dat gaat haar goed af.
Het was de bedoeling dat ze in de vakanties nog bij haar ouders zou verblijven, maar de familieomstandigheden zijn dusdanig dat dat niet echt wil lukken.
Ze zal voor haar onderhoud en schoolgeld afhankelijk blijven van Bulungi.